Gallai rhywun rydych chi'n ei adnabod fod yn gyfatebiaeth berffaith i glaf sydd angen trawsblaniad mêr esgyrn. Lledaenwch y neges cliciwch yma.

Cyn i chi rhoi

Diogelwch gwaed - yn dechrau gyda chi!

Darllenwch yr holl wybodaeth a ddarperir yma yn ofalus cyn rhoi gwaed, plasma a phlatennau:

Mae dau reswm am hyn:

  • i'ch atgoffa chi ein bod ni’n dibynnu ar eich gonestrwydd i gadw'r cyflenwad gwaed yn ddiogel.
  • i roi'r wybodaeth sydd ei hangen arnoch ynghylch y risgiau o roi gwaed, er mwyn i chi allu gwneud penderfyniad gwybodus ynghylch rhoi gwaed, plasma a phlatennau.

I gael rhagor o gyngor ar y materion hyn, cysylltwch â llinell gymorth Gwasanaeth Gwaed Cymru ar 0800 252 266, eich meddyg teulu neu ffoniwch GIG 111.

Er mwyn i ni fedru sicrhau cyflenwad gwaed diogel i gleifion, rhowch wybod i ni os byddwch chi’n mynd yn sâl o fewn pythefnos ar ôl rhoi gwaed, neu os ydych chi’n credu na ddylai eich gwaed gael ei roi i glaf.

Canlyniadau/risgiau posibl o roi gwaed, plasma a phlatennau

I'r mwyafrif helaeth o bobl, mae rhoi gwaed, platennau neu blasma yn brofiad syml a didrafferth. Ond mae rhai risgiau y mae angen i chi fod yn ymwybodol ohonynt. Isod, ceir disgrifiad o ganlyniadau anffafriol rhoi gwaed, a'r achosion a gofnodwyd yn GGC:

All stated adverse event rates below relate to WBS performance data 01/04/2016 – 31/12/2023

Mae mân gleisiau ar y fraich ar ôl rhoi gwaed, platennau neu blasma yn gyffredin; mae hyn fel arfer yn ddiniwed, a byddant yn diflannu o fewn ychydig ddyddiau. Er mwyn helpu i leihau'r tebygolrwydd o gleisio, gofynnir i chi yn y clinig i roi pwysau ar y safle, unwaith y byddwch chi wedi gorffen rhoi gwaed. Dylech osgoi codi pethau trwm, neu waith â llaw gyda’r fraich hon, am o leiaf deuddeg awr ar ôl rhoi gwaed.

Bruising occurs at a rate of 1 in 89 attempted venepunctures at the WBS. Sometimes more significant bruising of the arm develops and can occasionally cause symptoms that include nerve irritation, swelling or restricted movement. If bruising, pain or discomfort becomes severe, or does not resolve within seven days, you should seek advice using the details below.

Darllen mwy yma.

Some donors experience pain in their donor arm following donation (1 in 247). This is quite common, should settle within 24 hours and the arm should be used normally. Infrequently, inserting the needle may cause more significant arm discomfort post-donation – almost all of these settle within a few weeks of donation.

Rhowch wybod i staff y clinig os byddwch yn profi unrhyw un o'r canlynol, er mwyn gallu stopio’ch rhodd i atal cymhlethdodau pellach:

  • Poen sy'n fwy nag anesmwythder ysgafn
  • Poen sy'n mynd i fyny at eich ysgwydd neu i lawr i'ch llaw
  • Pinnau bach yn y fraich neu’r llaw.

 

Some donors may feel faint (light-headed, dizzy, hot, sweaty, trembling, shaky or nauseous) – 1 in 68 clinic attendances. As a consequence of giving blood, platelets or plasma a small number of donors may actually faint (1 in 676). Some donors that do faint may also injure themselves during the faint (1 in 14,389).

There are a variety of reasons for this and there are things that you and our staff can do to help reduce the risk of this happening. Please follow the advice given to you. If you are at all concerned about feeling faint or fainting please ask to speak to the nurse in charge. Our staff are trained to care for you if you do feel faint and will make sure you do not leave the clinic until you are feeling well. Occasionally you may feel faint or actually faint quite a long time after donation, even the following day, this is known as a “delayed faint” (1 in 2,089).

Os ydy hyn yn digwydd i chi, mae'n bwysig eich bod chi’n ffonio llinell gymorth GGC i roi gwybod am hyn. Ar ôl rhoi gwaed, dylech yfed digon o hylif di-alcohol, osgoi ymarfer corff egnïol, neu wres, e.e. sawnau a baddonau poeth. Dylech osgoi unrhyw weithgareddau a allai fod yn beryglus i chi neu i eraill hefyd os byddwch yn dechrau teimlo'n wan neu'n benysgafn. Os ydych chi’n teimlo fel llewygu ar ôl gadael y sesiwn, gorweddwch i lawr yn syth ac yfwch ddigon o hylif. Os yde eich symptomau'n parhau neu os ydych chi'n teimlo fel llewygu, gorfynnwch am gymorth yn defnyddio'r manylion isod. ...darllen mwy

Risgiau prin sy’n gysylltiedig â rhoi gwaed, platennau a phlasma

Er yn anghyffredin iawn, mae problemau eraill yn gallu codi, fel y’u disgrifir isod.

All stated adverse event rates below relate to WBS performance data 01/04/2016 – 31/12/2023

  • Short lived symptoms suggestive of nerve irritation post donation (1 in 43,486)
  • Arm discomfort persisting one year or more post donation: caused by – tendon injury (1 in 695,775), nerve injury (1 in 115,963)
  • Arterial puncture (1 in 14,199)
  • Cymhlethdodau sy'n gysylltiedig â thwll yn y rhydweli: ffistwla rhydweli-gwythïen (dim wedi'u cofnodi ar gyfer GGC) syndrom ‘compartment’ (dim wedi'u cofnodi ar gyfer GGC) , ffug-anewrysm y rhydweli breichiol (dim wedi'u cofnodi ar gyfer GGC)
  • “re-bleed” (bleeding from the needle insertion site after donation) (1 in 8,697)
  • Localised infection or inflammation (thrombophlebitis or cellulitis) (1 in 173,944)
  • Axillary vein deep vein thrombosis (1 in 695,775)

Gofynnir i roddwyr ddatgan pob problem feddygol yn ystod y broses sgrinio iechyd. Mae rhoddwyr sydd â hanes hysbys o broblemau’r galon (cardiofasgwlaidd) sylweddol yn cael eu gohirio rhag rhoi gwaed. Er gwaethaf hyn, mae yna siawns fach iawn o hyd y gall rhoddwyr ddioddef digwyddiad cardiofasgwlaidd anffafriol annisgwyl yn ystod, neu ar ôl rhoi gwaed. Mae'r rhain yn cynnwys:

  • Symptomau cardiaidd acíwt fel poen yn y frest (dim wedi'u cofnodi yn GGC)
  • Heart attack / cardiac arrest (1 in 695,775)
  • Mini-stroke or stroke (1 in 347,888)
  • Localised allergic reactions e.g. reactions to the arm cleaning agent (1 in 7,997)
  • Generalised allergic reactions (1 in 695, 775)
  • Marwolaeth (dim wedi’u cofnodi yn GGC)

Mae ein staff wedi'u hyfforddi i adnabod y cymhlethdodau prin hyn, a byddwch yn cael triniaeth a chyngor priodol ar unwaith. Os oes materion sy'n ymwneud â digwyddiad o'r fath yn digwydd ar ôl i chi adael y sesiwn, dylech gysylltu â llinell gymorth GGC ar 0800 252 266, eich Meddyg Teulu, neu ffonio 999 neu linell gymorth 111 y GIG am gyngor.

 

I gael ei ddarllen gan roddwyr gwaed cyflawn

Mae pob rhodd o waed yn cynnwys tua 240mg o haearn, ac mae’n gallu cymryd tua 4-6 mis i hwn gael ei roi yn ôl yn y corff, trwy fwyta deiet llawn haearn. Mae rhoddwyr ifainc, rhoddwyr benywaidd cyn mislif, rhoddwyr sy'n rhoi gwaed yn rheolaidd iawn, a iawn, a rhoddwyr sydd â deiet sydd ddim yn cynnwys llawer o haearn, mewn mwy o berygl o ddioddef diffyg haearn. Gellir lleihau'r amser a gymerir i ddychwelyd yr haearn a gollir yn ôl i’r gwaed drwy gymryd tabledi neu foddion haearn dros y cownter, sy'n cynnwys pethau fel fitaminau sy'n cynnwys haearn.

I'w ddarllen gan rhoddwyr plasma a platennau yn unig

Pan fyddwch chi’n cofrestru i roi platennau a plasma (fel rhan o'r ymarfer caniatâd gwybodus), bydd un o'r nyrsys yn treulio amser gyda chi yn trafod y broses rhoi platennau, gan gynnwys y risgiau posibl o roi platennau. Bydd taflenni sy’n rhoi mwy o fanylion ar gael. Ar gyfer y mwyafrif helaeth, mae rhoi platennau yn brofiad syml a didrafferth. Ond mae rhai risgiau y mae angen i chi fod yn ymwybodol ohonynt:

 

All stated adverse event rates below relate to WBS performance data 01/04/2016 – 31/12/2023

Defnyddir gwrthgeulydd drwy gydol y broses rhoi platennau/plasma drwy afferesis, i atal eich gwaed rhag ceulo yn y peiriant afferesis. Mae'r cylch o dynnu a dychwelyd gwaed yn ystod y broses rhoi gwaed yn golygu bod ychydig o'r gwrthgeulydd yn cael ei ddychwelyd i’ch gwaed.

This will not cause you to be anti-coagulated but can cause minor reactions with symptoms including tingling, vibration, restlessness, chilling and altered taste (1 in 459). You should inform a member of staff if you experience any of these symptoms so appropriate action, such as pausing the apheresis machine or slowing the return flow, can be made. If symptoms persist or become uncomfortable we will stop your donation.

Mae'r sitrad sy’n cynnwys toddiant gwrthgeulo yn creu effaith ysgafn ar swyddogaeth cyhyrau'r galon wrth roi gwaed, sydd yn gallu achosi niwed os ydych chi’n dioddef o gyflwr y galon gwaelodol. Er mwyn eich diogelu, rydym yn cofnodi cyfradd a rhythm eich pwls, ac os bydd angen, byddwn yn gohirio'ch rhodd ac yn eich cynghori i fynd i weld eich Meddyg Teulu i gael ymchwiliadau pellach.

Efallai y byddwch yn dioddef o hyn yn ystod ychydiggylchoedd cyntaf y llif rhoi afferesis. Wrth i'r gwaed adael y corff i gael ei brosesu yn y peiriant, bydd yn dechrau lleihau mewn tymheredd. Gellir sylwi ar y gostyngiad hwn mewn tymheredd pan fydd y gwaed yn cael ei ddychwelyd, os byddwch yn teimlo’n oer neu’n crynu.

Mae astudiaethau wedi dangos bod rhoddwyr platennau rheolaidd yn dangos gostyngiad yn eu lefelau platennau eu hunain, sy'n fwy amlwg mewn rhoddwyr hirdymor rheolaidd. Ni ddylai hyn gael unrhyw oblygiad o ran eich iechyd, ac mae'n rhywbeth sydd i’w ddisgwyl.

Diffyg haearn

Gall rhoddwyr platennau rheolaidd ddioddef o ddiffyg haearn. Bob tro y byddwch yn rhoi afferesis, byddwch yn colli hyd at 100ml o waed yn yr harnais a'r bag sampl. Felly, os byddwch yn cyfrannu ar yr amledd uchaf, sef 26 gwaith y flwyddyn, gallech golli hyd at 2,600ml o waed, sy'n cyfateb i 4-5 o roddion gwaed. Pwrpas y prawf pricio bysedd rydym yn ei wneud cyn eich rhodd yw gwirio eich lefel haemoglobin, ond nid yw'n nodi a yw eich storfeydd haearn yn iach neu wedi'u disbyddu. Ni allwch roi gwaed cyfan a rhoi platennau hefyd. ...darllen mwy

Emboledd aer

Mae hyn yn golygu aer yn mynd i mewn i’ch cylchrediad gwaed yn anfwriadol. Mae gwiriadau diogelwch ar waith i sicrhau bod y risgiau o hyn yn digwydd mor isel â phosibl. Nid yw hyn wedi digwydd yn GGC hyd yn hyn.

Colli celloedd coch

Weithiau, ni allwn ddychwelyd eich gwaed i chi. Mae hyn yn golygu eich bod chi’n colli 200mls o’ch gwaed. Mae hyn yn gallu digwydd os ydych chi'n profi sgil-effaith wrth roi gwaed e.e. teimlo'n benysgafn, datblygu clais/haematoma neu'n fwy anaml, os oes problemau gyda'r celloedd gwaed coch a roesoch (haemolysis) yn ystod eich proses afferesis, ac ni fyddwn yn dychweld eich gwaed yn ol i chi os fydd hyn yn digwydd (nid yw hyn wedi digwydd yn GGC hyn yn hyn).

 

Y broses rhoi gwaed

Pan fyddwch chi’n gwirfoddoli i roi gwaed, plasma neu blatennau am y tro cyntaf, bydd eich manylion yn cael eu cofrestru gyda Gwasanaeth Gwaed Cymru (GGC).

Bydd yr holl wybodaeth sy'n ymwneud â chi a'ch rhodd o waed yn cael ei thrin yn gyfrinachol, a'i storio'n ddiogel ar ein cronfa ddata, yn unol â’r Ddeddfwriaeth Diogelu Data bresennol a'r Datganiad Preifatrwydd sydd ar wefan GGC.

Y cam cyntaf pan fyddwch yn mynd i’r clinig rhoi gwaed yw eich cofrestru. Yna, bydd aelod o'n tîm yn dangos i chi sut i ddefnyddio'r ddyfais sgrin gyffwrdd i gwblhau'r Holiadur Hanes Iechyd, a fydd yn rhoi rhywfaint o wybodaeth i ni am eich iechyd cyffredinol a'ch ffordd o fyw.

Rydyn ni eisiau gwneud yn siŵr eich bod chi'n ddigon iach a da i roi gwaed, a bod eich gwaed, plasma neu blatennau yn ddiogel i'w roi i glaf.

Bydd aelod o'n staff yn trafod eich Hanes Iechyd gyda chi, yn hollol gyfrinachol, i asesu eich addasrwydd.

Byddwn yn cymryd diferyn bach o'ch gwaed o'ch bys i wirio eich lefel haemoglobin. Os yw hyn yn dangos nad ydych chi’n gallu rhoi gwaed heddiw, bydd sampl o waed yn cael ei gynnig, a byddwn yn ysgrifennu atoch ac yn rhoi cyngor i chi ar beth i'w wneud nesaf.

If you are a plasma or platelet donor, prior to your first plasma or platelet donation appointment, you will be asked to give informed consent to donate plasma or platelets using a cell separator machine.

After health screening blood, plasma and platelet donors will be asked to sign a declaration in the presence of a staff member.

Drwy lofnodi, rydych chi’n cytuno:

  • Eich bod chi wedi darllen a deall y daflen hon a'r wybodaeth arall a ddarparwyd.
  • Eich bod chi wedi darllen, deall a chwblhau'r Holiadur Hanes Iechyd.
  • Eich bod chi’n deall natur y broses rhoi gwaed a'r peryglon posibl sy'n gysylltiedig â rhoi gwaed, plasma neu phlatennau fel yr eglurir yn y daflen hon.
  • Eich bod chi wedi cael atebion boddhaol i unrhyw gwestiynau a allai fod gennych.
  • Eich bod chi, hyd eithaf eich gwybodaeth, ddim mewn perygl o drosglwyddo HIV, hepatitis neu heintiau eraill.
  • Bod yr holl wybodaeth a ddarperir yn wir ac yn gywir hyd eithaf eich gwybodaeth.

Ac rydych chi’n rhoi caniatâd i’r canlynol:

I GGC gadw eich manylion ar eu cronfa ddata yn unol â thelerau Deddfwriaeth Diogelu Data berthnasol. Ceir rhagor o wybodaeth yn ein taflen ‘Your information rights: collecting data and access to your Welsh Blood Service Record’ a'r hysbysiad preifatrwydd ar ein gwefan. At ddiben diogelwch gwaed, ar ôl ei gofnodi ar ein cronfa ddata rhoddwyr, mae'n ofynnol i ni yn ôl y gyfraith i gadw, ac o bosibl prosesu, eich gwybodaeth am gyfnod amhenodol.

  • I’ch gwaed gael ei brofi am HIV a chyflyrau eraill fel y rhestrir yn y daflen hon, ac i gael gwybod os bydd unrhyw un o'r profion hyn yn bositif.
  • I’ch gwaed gael ei ddefnyddio er budd cleifion (naill ai'n uniongyrchol neu'n anuniongyrchol).
  • I GGC sefydlu eich grŵp gwaed ac, os oes angen, teip eich celloedd gwyn ac/neu blatennau.
  • I GGC storio sampl fach o'ch rhoedd i'w phrofi ymhellach, os oes angen.
  • I GGC gysylltu â chi yn uniongyrchol neu drwy drydydd parti er mwyn cynnal arolygon boddhad rhoddwyr neu waith arall sy'n gysylltiedig â gwella gwasanaethau.
  • I GGC gysylltu â chi yn ystod y prinder stociau gwaed/plasma/platennau i ofyn am eich cefnogaeth.

Efallai y gofynnir i chi roi caniatâd hefyd i brofion ychwanegol gael eu gwneud, neu ganiatáu i'ch rhodd gael ei defnyddio at ddiben penodol.

Byddwn yn gofyn i chi eistedd mewn cadair rhoi gwaed, lle byddwn yn gwirio eich manylion. Bydd rhywbeth yn cael ei osod o amgylch eich braich (sy’n helpu i wneud y wythïen yn fwy hawdd i’w gweld), a bydd y safle lle bydd y nodwydd yn cael ei roi ynddo yn cael ei lanhau gydag antiseptig. Yna, bydd nodwydd sydd wedi'i hatodi i fag gwaed/tiwb plasma/platennau yn cael ei rhoi mewn i’ch gwythïen. Yn ystod eich rhodd, byddwch yn cael eich annog i agor a chau eich llaw, gan fod hyn yn helpu’r gwaed i lifo’n fwy esmwyth.

Bydd ein staff yn cadw llygad barcud arnoch yn ystod yr adeg hwn, i wneud yn siŵr bod popeth yn iawn. Os oes gennych unrhyw bryderon neu os nad ydych chi’n hapus i barhau, ni fyddwn yn cario ‘mlaen, felly mae'n bwysig eich bod chi’n rhoi gwybod i ni.

Fel arfer, mae'n cymryd 5 i 10 munud i gwblhau eich rhodd gwaed - sydd ychydig o dan beint o waed. Mae’n gallu cymryd hyd at 90 munud i gwblhau rhodd platennau, a hyd at 50 munud i gwblhau rhodd plasma. Mae samplau gwaed yn cael eu cymryd ar yr un pryd (o'r gwaed a gasglwyd, felly does dim angen nodwyddau ychwanegol).

Ar ôl y rhodd, bydd y nodwydd yn cael ei thynnu'n ofalus o'ch braich, a bydd dresin a rhwymyn yn cael eu rhoi ar eich braich. Yn ystod yr amser hwn, bydd rhywun yn dangos i chi sut i roi pwysau ar y safle, gan fod hyn yn bwysig o ran helpu i atal cleisio.

Ar ôl rhoi gwaed, gofynnir i chi orffwys ar eich cadair rhoi gwaed am gyfnod byr, er mwyn sicrhau bod popeth yn iawn cyn i chi symud i'r ardal luniaeth. Mae'n bwysig rhoi’r hylif rydych chi wedi'i golli yn ôl yn y corff, felly dylech dreulio o leiaf 10 munud yn yr ardal luniaeth, ac yfed!

Ar ôl rhoi plasma neu blatennau, does dim angen gorffwys fel arfer, oni bai eich bod chi neu aelod o staff yn gofyn am gael gwneud hynny. Cynigir lluniaeth cyn, yn ystod, ac ar ôl rhoi plasma/platennau.

Profi eich rhodd

Mae eich grŵp gwaed yn cael ei archwilio bob tro y byddwch yn rhoi gwaed. Rydym yn profi eich gwaed am HIV, hepatitis B, hepatitis C, hepatitis E, siffilis a HTLV* hefyd. Os byddwch yn cael canlyniad positif i unrhyw un o'r profion hyn, byddwn yn cysylltu â chi, ac yn cynnig cyngor pellach i chi, a bydd yn rhaid i'ch rhodd gael ei dinistrio.

Extra tests are carried out on some donations either because of information provided by you e.g. travel history or to meet the special needs of certain patients e.g. babies. These tests may include malaria and/or west nile virus testing and more detailed blood grouping.

Mae cyfrif gwaed llawn yn cael ei wneud ar bob rhodd platennau.

*Mae’r Feirws “Human T Lymphotropi” yn gallu achosi afiechyd difrifol i’r gwaed a’r system nerfol. Mae HTLV yn gallu cael ei drosglwyddo drwy drallwysiad.

Defnyddio eich rhodd

Mae’r mwyafrif helaeth o roddion yn cael eu defnyddio ar gyfer cleifion e.e. ar ôl colli gwaed neu i drin canser.

We would like donors to know that their donation may also be used for purposes other than for direct transfusion to patients. This may be for quality assurance, education, training, development or authorised research, which has been approved by an ethics committee.

We may also use the donation in the commercial preparation of healthcare-related products within WBS or by other organisations.

Bydd GGC yn sicrhau bob amser nad oes unrhyw oblygiad i'ch iechyd na'ch lles, na fydd modd eich adnabod, ac y bydd unrhyw incwm a dderbynnir gennym yn cael ei ddefnyddio i wrthbwyso costau GGC ac felly, cynrychioli budd i'r Gwasanaeth Iechyd Gwladol yng Nghymru.

Wnaethoch chi gofio gwirio eich cymhwysedd? Gall arbed taith ddiangen i chi.

Cwblhewch y cwis

Swyddi a hobïau

Mae rhai swyddi/hobïau, rhestir esiamplau isod, yn gallu cynyddu'r risg o anaf petasech chi’n mynd yn sâl ar ôl rhoi gwaed. Rhowch wybod i staff ein clinig os ydych chi’n bwriadu cymryd rhan yn unrhyw un o'r gweithgareddau canlynol o fewn y 36 awr nesaf.

  • Gyrru HGV, craen, bws mini, bws neu drên
  • Gyrrwr cerbyd ymateb brys
  • Criw tân
  • Dringo ysgolion neu sgaffaldiau
  • Gweithio fel criw awyr, peilot neu fel rheolwr trafnidiaeth awyr (gan gynnwys personél milwrol)
  • Gweithio dan ddaear
  • Deifio
  • Parasiwtio
  • Chwaraeon modur
  • Dringo

Canmoliaethau a phryderon

Rydym wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth o ansawdd uchel i'n rhoddwyr ac i werthfawrogi eich adborth. Gallwch ein helpu i wella ein gwasanaeth drwy gwblhau taflen Canmoliaethau a Phryderon, sydd ar gael yn yr ardal luniaeth.

Os ydych chi’n anhapus gyda'n gwasanaeth, yn aml, mae’n well codi'r mater cyn gynted ag y bo modd. Gofynnwch am gael siarad â'r unigolyn sy'n gyfrifol am y clinig rhoi gwaed, a fydd yn ceisio datrys y broblem gyda chi.

Fel arall, gallwch anfon e-bost atom i donors@wales.nhs.uk, neu ein ffonio ni ar 0800 252 266. donors@wales.nhs.uk or call us on 0800 252 266.

Os oes gennych unrhyw gwestiynau am unrhyw wybodaeth, gofynnwch i aelod o staff, a fydd yn hapus i helpu.