Mab yn addo codi ymwybyddiaeth ynghylch rhoddion gwaed ar ôl iddo golli ei dad i ganser

Mae rhoddwr gwaed ifanc o Abertawe ar daith i ysbrydoli pobl ifanc eraill i ddilyn yn ei olion traed.

Ar ôl colli ei dad i ganser y stumog yn 2014, daeth Shaun Morgans yn un o'r rhoddwyr ieuengaf yn y DU i roi dros 25 o roddion gwaed. Mae pob rhodd yn gallu helpu hyd at dri chlaf, sy'n golygu y gallai ei ymrwymiad i roi gwaed fod wedi achub hyd at 75 o bobl mewn angen.

Bellach yn 24 oed, dechreuodd Shaun roi gwaed yn 17 oed, ac mae'n annog eraill i wneud yr un peth.

Dywedodd Shaun: "Gwelais yn uniongyrchol pa mor bwysig oedd rhoddion gwaed i fy nhad, a dyna pam y penderfynais ddod yn rhoddwr gwaed. Ers hynny, dwi wedi bod yn benderfynol o wneud popeth o fewn fy ngallu i gefnogi eraill mewn amgylchiadau tebyg.

"Dim ond tri y cant o'r rheini sy'n gallu rhoi gwaed sy'n gwneud hynny, a dyna pam mae'n hanfodol i mi fel rhoddwr ifanc godi ymwybyddiaeth. Does dim llawer o bobl yn sylweddoli y gallwch roi gwaed ar ôl i chi droi'n 17 oed.

"Rwy'n falch fy mod i wedi gallu mynd â fy mrawd iau i roi gwaed am y tro cyntaf hefyd, ac ochr yn ochr â fy mam, byddwn yn parhau i roi gwaed fel teulu."

Aeth awydd Shaun, sy’n rhedwr brwd, i hyrwyddo rhoi gwaed y tu hwnt i'r gadair rhoi gwaed yn ddiweddar hefyd, wrth iddo ddarganfod menter Gwasanaeth Gwaed Cymru o’r enw 'Mae Rhoi yn Rhedeg yn eich Gwaed’.

Roedd Shaun yn un o dri athletwr amatur a sicrhaodd le gyda 'Gwasanaeth Gwaed Cymru' yn y ras 10k yng Nghasnewydd yn ddiweddar. Addawodd bob un o’r rhedwyr i helpu i godi ymwybyddiaeth am bwysigrwydd rhoddion gwaed a gobeithio, ysbrydoli rhoddwyr newydd i gofrestru hefyd.

Lansiwyd y fenter 'Mae Rhoi yn Rhedeg yn Eich Gwaed' gyda chefnogaeth Run4Wales ac Athletau Cymru, partneriaid cymunedol diweddaraf Gwasanaeth Gwaed Cymru. Mae'r tri sefydliad wedi ymuno i annog rhedwyr amatur a phroffesiynol ar draws Cymru i roi rhoddion gwaed sy'n achub bywydau.

Mae'r rhoddion hyn yn chwarae rhan hanfodol mewn achub bywydau bob dydd drwy gefnogi amrywiaeth o driniaethau, o helpu dioddefwyr damweiniau a chleifion â chanserau gwaed, i gefnogi mamau a babanod newydd-anedig yn ystod genedigaeth. Mae angen i Wasanaeth Gwaed Cymru gasglu 350 o roddion gwaed bob dydd i gyflenwi'r 20 ysbyty ar draws y wlad.

Mae rhoi gwaed yn cael ei ystyried yn wasanaeth hanfodol, ac mae sesiynau rhoi gwaed wedi parhau ar draws Cymru drwy gydol y pandemig, gyda mesurau diogelwch ychwanegol yn cael eu cyflwyno i fodloni canllawiau Llywodraeth Cymru.

Ychwanegodd Shaun: "Diolch i roddwyr gwaed, roedd fy nheulu yn gallu treulio amser ychwanegol gyda fy nhad. Os ydych chi'n ffit ac yn iach, gwnewch apwyntiad i roi gwaed. Gallwch wneud gwahaniaeth enfawr i gymaint o bobl."