Mae goroeswr canser, a wnaeth oresgyn siawns o '16 miliwn i un', yn annog mwy o bobl ifanc i ymladd canser y gwaed.

Mae menyw o Aberdâr yn annog pobl ifanc 17 i 30 oed i ymuno â'r frwydr yn erbyn canser y gwaed drwy ymuno â Chofrestr Rhoddwyr Mêr Esgyrn Cymru.

Fe wnaeth Laura James, 35, oresgyn lewcemia myeloid acíwt ym mis Rhagfyr 2012, diolch i rodd mêr esgyrn a dderbyniodd gan ddieithryn llwyr.

Gyda’r canser wedi bod dan reolaeth bellach ers deng mlynedd, dathlodd Laura yn ddiweddar drwy ganu'r gloch mewn prynhawn emosiynol yng Nghanolfan Ganser Felindre, lle dechreuodd ei thriniaeth yn wreiddiol.

Ar ôl pedair rownd o driniaeth cemotherapi, fe wnaeth canser Laura ddod yn ôl, a chafodd wybod mai ei hunig gyfle i oroesi oedd derbyn trawsblaniad mêr esgyrn. Yn anffodus, doedd neb yn ei theulu yn cydweddu â hi. Unig obaith Laura oedd gofyn am gymorth gan ddieithryn llwyr.

Mae canserau gwaed yn atal mêr esgyrn rhag gweithio'n gywir, ac i'r cleifion hyn, y gobaith gorau o wella yw derbyn cynnyrch gwaed ac, yn y pen draw, trawsblaniad mêr esgyrn. Mae clinigwyr yn chwilio drwy gofrestri ar draws y byd bob dydd am roddwyr mêr esgyrn addas ar gyfer eu cleifion canser y gwaed.

Aeth Laura ymlaen i ddweud: "Roedd fy mywyd yn llawn trallwysiadau gwaed a phlatennau, gwelyau ysbyty, bwyd ysbyty, dosau uchel o gemotherapi, a theimlo’n unig drwy’r amser."

"Nid dyma'r bywyd roeddwn i'n ei ddisgwyl, ond roeddwn i'n benderfynol o fynd drwyddo gydag agwedd bositif a nerth, nes i fy rhoddwr gael ei ddarganfod."

Er iddi fod wedi gwella’n llwyr, mae taith Laura’n parhau. Yn ddiweddar, ymunodd Laura â Gwasanaeth Gwaed Cymru mewn rôl lle mae ei phrofiad uniongyrchol o dderbyn gwaed, platennau a mêr esgyrn yn ei helpu nawr i alw ar fwy o bobl i ystyried rhoi gwaed.

"Fel goroeswr canser, alla i ddim rhoi gwaed fy hun, a dyna pam dwi'n rhoi fy mywyd i achub eraill." Ychwanegodd Laura.

Bob blwyddyn, mae dros 50,000 o gleifion ar draws y byd yn gobeithio dod o hyd i rywun addas y mae eu mêr esgyrn yn cydweddu â nhw gan roddwr sydd ddim yn perthyn. Mae hyn yn ystadegyn y mae Laura, gyda chymorth Cofrestr Rhoddwyr Mêr Esgyrn Cymru, yn gobeithio ei newid.

Meddai Christopher Harvey, Pennaeth Cofrestr Rhoddwyr Mêr Esgyrn Cymru:
"I glaf fel Laura, mae dod o hyd i roddwr sy’n cydweddu ar y Gofrestr yn amhrisiadwy, ond nid yw pawb mor lwcus â Laura. Mae angen mwy o wirfoddolwyr rhwng 17 a 30 oed i gofrestru ar gyfer y Gofrestr.

"Mae cofrestru yn haws nag erioed. Gallwch ofyn am becyn swab heb adael eich cartref drwy wefan Gwasanaeth Gwaed Cymru, neu drefnu apwyntiad i roi gwaed a holi am ymuno pan fyddwch yn rhoi gwaed."

Cafodd Laura ei thrawsblaniad mêr esgyrn yn Ysbyty Athrofaol Cymru, Caerdydd, o dan Dr Keith Wilson, Haematolegydd Ymgynghorol a Chyfarwyddwr Rhaglen Trawsblannu Gwaed a Mêr Esgyrn De Cymru.

Meddai Dr Wilson: "I lawer o gleifion sydd â chanser y gwaed, mae trawsblaniad mêr esgyrn yn cynrychioli eu hunig ffordd o oresgyn yr afiechyd. Dim ond un o bob pedwar claf fydd yn dod o hyd i rywun addas sy’n aelod o'r teulu, sy'n golygu bod y rhan fwyaf o gleifion, gan gynnwys Laura, yn dibynnu ar roddion gan wirfoddolwyr sydd ddim yn perthyn ar gofrestri ar draws y byd.

"Fel ymgynghorydd trawsblaniadau, mae'n galonogol iawn dweud wrth ein cleifion ein bod ni wedi 'dod o hyd i rywun sy’n cydweddu â nhw!' Mae Laura yn brawf byw o'r hyn y gellir ei gyflawni drwy rodd anhunanol gan bobl eraill. Dwi wrth fy modd bod Laura bellach yn annog pobl eraill i ymuno â'r Gofrestr. Nid oes gennyf unrhyw amheuaeth y bydd ei phenderfyniad a'i brwdfrydedd yn annog llawer mwy o bobl i fod yn achubwyr bywyd."

I gloi, meddai Laura: "Mae ymuno â Chofrestr Rhoddwyr Mêr Esgyrn Cymru wir yn rhodd achub bywyd.

"Rydym eisiau i fwy o bobl siarad am roi mêr esgyrn a'i effaith ar bobl mewn angen. Felly, beth bynnag yw eich hoedran, ceisiwch annog y sgwrs honno gyda phobl ifanc rhwng 17 a 30 oed."

Os ydych chi rhwng 17 a 30 oed, ewch i welshblood.org.uk i ddechrau ar eich taith yn y frwydr yn erbyn canser y gwaed.